تحصیل در کانادا

برای بسیاری از علاقه‌مندان تحصیل در خارج از کشور، یکی از مهم‌ترین ملاک‌های انتخاب کشور مقصد، امکان تحصیل و زندگی بدون نیاز به یادگیری زبانی غیر از انگلیسی است.برای کسانی که قصد مهاجرت از طریق تحصیل را دارند نیز مهاجرپذیری دغدغه مهمی است؛ در حال حاضر کانادا و استرالیا شرایط بهتری نسبت به دیگر کشورهای مطرح انگلیسی‌زبان (امریکا و انگلستان) برای دریافت اقامت دائم پس از تحصیل دارند. دیگر ملاک مهم برای انتخاب کشور، هزینه تحصیل است؛ هزینه تحصیل در کانادا نیز کمتر از انگلستان، امریکا و استرالیا است. این موارد باعث شده که بسیاری از دانشجویان بین‌المللی (و به طور خاص ایرانی)، کانادا را برای تحصیل انتخاب کنند. در این صفحه به ارائه اطلاعات جامعی درباره کشور کانادا، مزایای تحصیل، آموزش عالی، هزینه و شرایط تحصیل در کانادا، ویزای تحصیلی، زندگی دانشجویی، اقامت پس از تحصیل و شرایط و هزینه زندگی در کانادا می‌پردازیم.

 

درباره کانادا

کانادا با نزدیک به ۱۰ میلیون کیلومتر مربع وسعت (حدود ۶ برابر ایران) دومین کشور بزرگ جهان است. با این حال این کشور تنها حدود ۳۷ میلیون نفر جمعیت دارد که آن را به یکی از کم‌تراکم‌ترین کشورهای جهان تبدیل می‌کند. این کشور از شرق تا اقیانوس اطلس، از غرب تا اقیانوس آرام و از شمال تا اقیانوس منجمد شمالی امتداد و در جنوب با امریکا مرز مشترک دارد؛ مرزی که طولانی‌ترین مرز میان دو کشور در جهان است. تقسیمات کشوری (سیاسی) کانادا شامل ۱۰ استان (province) و ۳ ناحیه یا سرزمین (territory) است. کانادا را همچنین به ۵ منطقه اصلی به نام‌های کرانه غربی، شمال، مرکز، علفزارها، و منطقه اقیانوس اطلس تقسیم می‌کنند. فرهنگ و جمعیت هر یک از این بخش‌ها متفاوت و نمایانگر تصویری متفاوت از این کشور پهناورند:

• منطقه اطلس (Atlantic): از مجوعه استان‌های نوا اسکوشیا، نیوبرانزویک، پرنس ادوارد آیلند و نیوفاندلند و لابرادور تشکیل شده است. صنایع ماهی‌گیری، کشاورزی، جنگلداری، استخراج معادن و گردشگری از مهم‌ترین فعالیت‌های این منطقه به‌شمار می‌روند.
• کانادای مرکزی (Central Canada): از مجموعه استان‌های انتاریو و کبک تشکیل شده است. این منطقه پرجمعیت‌ترین ناحیه در کشور کانادا است. استان‌های انتاریو و کبک مجموعاً بیشتر از ۳/۴ کل محصولات کانادا را تولید می‌کنند.
• منطقه علفزارها (Prairies): از مجموعه استان‌های منیتوبا، سسکچوان و آلبرتا تشکیل گشته‌است. بیشتر زمین‌های این ناحیه صاف و بارور می‌باشند و برای کشاورزی بسیار مناسب هستند. همچنین این زمین‌ها غنی از منابع انرژی می‌باشند. این منطقه از کوه‌های راکی آغاز شده و در غرب آلبرتا به پایان می‌رسد. رشته‌کوه‌های راکی شامل بلندترین قله‌های آمریکای شمالی می‌باشند.
• کرانه غربی (West Coast): استان بریتیش کلمبیا برای دامنه‌ها و جنگل‌های زیبایش شهرت دارد. صنعت چوب و ماهیگیری این استان برای اقتصاد کشور بسیار مهم هستند. باغ‌داری و صنعت جهانگردی از دیگر فعالیت‌های مهم این استان به شمار می‌آیند.
• منطقه شمال (North): این منطقه از مجموعه سه ناحیه (قلمرو یا سرزمین) کانادا تشکیل می‌شود. مناطق نورث وست تریتوریز، یوکان و نوناویت تقریباً ۱/۳ زمین‌های کانادا را تشکیل می‌دهد. از منابع مهم این منطقه می‌توان به نفت، گاز طبیعی، طلا، روی و سرب اشاره کرد.

 

در جدول زیر می‌توانید نام ده استان کانادا همراه با مراکز آنها را مشاهده کنید:

نام استان	نام مرکز استان
ONTARIO	TORONTO
QUEBEC	QUEBEC CITY
NOVA SCOTIA	HALIFAX
NEW BRUNSWICK	FREDERICTON
MANITOBA	WINNIPEG
BRITISH COLUMBIA	VICTORIA
PRINCE EDWARD ISLAND	CHARLOTTETOWN
SASKATCHEWAN	REGINA
ALBERTA	EDMONTON
NEWFOUNDLAND AND LABRADOR	ST. JOHN’S

در جدول زیر می‌توانید نام سه ناحیه (سرزمین) کانادا همراه با مراکز آنها را مشاهده کنید:

نام ناحیه (TERRITORY)	نام مرکز ناحیه
NORTHWEST TERRITORIES	YELLOWKNIFE
YUKON	WHITEHORSE
NUNAVUT	IQALUIT

مزایای تحصیل در کانادا

کانادا جزو محبوب‌ترین کشورها در میان دانشجویان بین‌المللی است. در سال ۲۰۱۸ بیش از ۳۷۰ هزار دانشجوی بین‌المللی در کانادا مشغول تحصیل بوده‌اند که بیش‌ترین رشد نسبت به سال پیش از آن (۱۹%) را در بین ۱۰ مقصد نخست دانشجویان بین‌المللی نشان می‌دهد. مونترال، ونکوور، تورنتو، اتاوا و کبک نیز جزو بهترین شهرهای دانشجویی جهان هستند و بیشترین دانشجویان بین‌المللی مقیم کانادا را میزبانی می‌کنند. در سال ۲۰۱۸ بیش از ۱۰۰۰۰ ایرانی در کانادا مشغول به تحصیل بوده‌اند که رشدی ۴۸ درصدی را نسبت به سال پیش از آن نشان می‌دهد. در ادامه به معرفی مهم‌ترین مزایای تحصیل در کانادا می‌پردازیم:

دانشگاه‌ها و کالج‌های معتبر

دانشگاه‌ها و کالج‌های کانادا در سراسر جهان شناخته‌شده و مدارک آنها معتبر هستند. آموزش عالی کانادا برای تحصیلات میان‌رشته‌ای اهمیت زیادی قائل است و دوره‌های ارائه‌شده نیز بسیار متنوع هستند. دانشگاه‌های کانادا از نظر تولیدات علمی، کیفیت آموزش و اشتغال فارغ‌التحصیلان جایگاه بسیار خوبی دارند. از ۱۰۳ دانشگاه کانادا، ۲۶ مورد در بین ۱۰۰۰ دانشگاه برتر جهان در رتبه‌بندی سال ۲۰۲۰ مؤسسه QS قرار دارند.

امکان انجام کار دانشجویی

دانشجویان اجازه انجام کار حین تحصیل در کانادا را دارند. به این ترتیب دانشجویان می‌توانند بخشی از هزینه‌های تحصیل خود را تأمین کنند. دانشجویان می‌توانند تا ۲۰ ساعت در هفته در طول ترم‌های تحصیلی و به‌صورت تمام وقت در تعطیلات کار کنند.

بالا بودن امنیت و کیفیت زندگی

کانادا یکی از امن‌ترین کشورهای جهان و نرخ جرم و جنایت در این کشور بسیار پایین است. کانادا (طبق گزارش usnews) از نظر کیفیت زندگی رتبه نخست و (طبق گزارش globalnews) از نظر رشد و توسعه اجتماعی رتبه دوم را در جهان دارد.

تنوع فرهنگی زیاد و مردم پذیرا

کانادا یکی از متنوع‌ترین جوامع از نظر نژادی و زبانی در جهان است. طبق سرشماری سال ۲۰۱۱، بیش از ۲۰۰ زبان در کانادا به عنوان زبان مادری صحبت می‌شوند و زبان انگلیسی و فرانسوی به‌ترتیب زبان مادری حدود ۵۶% و ۲۱% از جمعیت کانادا هستند. مردم کانادا اکثراً با مهاجرین برخورد خوبی دارند و رفتارهای نژادپرستانه در کانادا بسیار کم دیده می‌شود.

مهاجرپذیری کانادا

به‌طور کلی سیاست کانادا جذب دانشجویان با استعداد و اعطای اقامت به آنها پس از پایان تحصیلات است. روش‌های مختلفی برای اخذ اقامت دائم کانادا وجود دارد. دانشجویان پس از فارغ‌التحصیلی اجازه کار (post-graduate work permi) دریافت می‌کنند و این مسیر دریافت اقامت دائم پس از تحصیل در کانادا را آسان می‌کند اما در بسیاری از برنامه‌های مهاجرتی کانادا متقاضی ملزم به داشتن کار نیست.

آموزش عالی در کانادا

بخشی از قوانین مربوط به آموزش عالی جامع بوده و توسط دولت مرکزی تعیین می‌شوند اما هریک از استان‌ها می‌توانند قوانین ویژه خود را تعیین کنند؛ بنابراین آموزش عالی در استان‌های مختلف کانادا تفاوت‌هایی دارد. استان کبک متمایزترین سیستم آموزش عالی را نسبت به دیگر استان‌های کانادا دارد. مهم‌ترین تفاوت سیستم آموزش عالی کبک با دیگر مناطق کانادا الزامی بودن گذراندن دوره کالج پیش از ورود به دانشگاه است. در دیگر استان‌ها طول دوره تحصیلات ابتدایی و متوسطه ۱۲ سال بوده و دانش‌آموزان پس از پایان تحصیلات متوسطه می‌توانند مستقیماً وارد دانشگاه شوند. دوره کارشناسی نیز در این استان‌ها ۴ سال زمان می‌برد. در کبک اما طول دوره تحصیلات ابتدایی و متوسطه ۱۱ سال بوده و دانش‌آموزان پس از پایان تحصیلات متوسطه وارد کالج‌های معروف به CEGEP می‌شوند. پس از گذراندن دوره ۲ ساله کالج، دانشجویان امکان ادامه تحصیل در دانشگاه را دارند. دوره کارشناسی نیز در استان کبک ۳ سال زمان می‌برد. به این ترتیب کل دوران تحصیل (از شروع تحصیلات ابتدایی) برای دریافت مدرک کارشناسی در هردو نوع سیستم ۱۴ سال است.

کالج‌های کانادا

کالج‌های معروف به Community college مؤسسات دولتی محلی (منطقه‌ای) هستند که عموماً دوره‌های یک تا دوساله برگزار می‌کنند. این کالج‌ها گاهی institute، institute of technology، technical college، regional college، در کبک CEGEPS (مخفف Collège d’enseignement general et professionnel)، university college یا به سادگی college نامیده می‌شوند. این کالج‌ها نقش بسیار مهمی را در سیستم آموزشی کانادا ایفا می‌کنند. سطح کیفی بالا، جامعیت علمی، دوره‌های کارمحور، ارتباط با صنعت و فرصت‌های کارورزی از مزایای این کالج‌ها است. کالج‌های محلی دوره‌های هنر، علوم، دور‌ه‌های تخصصی حرفه‌ای و نیز دوره‌های زبان را برگزار می‌کنند. برخی کالج‌ها جامع هستند و دوره‌هایی در زمینه‌های مختلف ارائه می‌دهند، اما برخی دوره‌های تخصصی برگزار می‌کنند. بسیاری از کالج‌ها دوره‌های تکمیلی تخصصی یک یا دوساله نیز ارائه می‌دهند.

دوره‌های کالج در کبک و مدارک آنها

کالج‌ها در کبک مدارس عالی فنی، هنرهای کاربردی یا علوم کاربردی هستند که مدارکی تحت عناوین مختلفی از جمله certificate، diploma و bachelor’s degree ارائه می‌دهند. در سیستم آموزش عالی کبک، کالج مرحله‌ای جداگانه محسوب می‌شود و دانش‌آموزانی که پس از پایان دبیرستان می‌خواهند وارد دانشگاه شوند، باید نخست یک دوره ۲ ساله را در کالج سپری کنند.

مدرک Diploma در کالج‌های کبک شامل موارد زیر است:

• DEC (Diplôme d’études collégiales)  یا DCS (Diploma of College Studies)
• AEC (Attestation d’études collégiales)  یا ACS (Attestation of College Studies)
• DEP (Diplôme d’Etudes Professionnelles)  یا DVS (Diploma of Vocational Studies)
• ASP (Attestation de spécialisation professionnelle)  یا AVS (Attestation of Vocational Specialization)

کالج‌ها در کبک به سه دسته Public، Private  و Government دسته‌بندی می‌شوند. کالج‌های Public و Government هردو دولتی هستند، با این تفاوت که کالج‌های Government عمومی نیستند. برای مثال کالج‌هایی که آموزش‌های نظامی ارائه می‌دهند در دسته Government قرار می‌گیرند.

دانشگاه‌های کانادا

جو کلاس‌ها در دانشگاه‌های کانادا باز و دوستانه است و به کار گروهی اهمیت زیادی داده می‌شود. اساتید دانشجویان را به تعامل، شرکت در بحث‌ها و بیان پرسش‌ها و مسائل درسی تشویق می‌کنند. یکی از دلایل موفقیت سیستم آموزش عالی کانادا وجود دوره‌های کار-محور و انطباق مباحث درسی با رویدادهای جدید و نیازهای بازار کار است که باعث شده نرخ اشتغال پس از فارغ‌التحصیلی در کانادا بسیار بالا باشد. در فهرست زیر می‌توانید نام بهترین دانشگاه‌های کانادا را (همراه با رتبه جهانی در سال ۲۰۲۰ و سطح‌بندی وزرات علوم) مشاهده کنید:

1. University of Toronto (29 | گروه الف)
2. McGill University (35 | گروه الف)
3. University of British Columbia (51 | گروه الف)
4. University of Alberta (113 | گروه الف)
5. Université de Montréal (137 | گروه الف)
6. McMaster University (140 | گروه الف)
7. University of Waterloo (173 | گروه الف)
8. The University of Western Ontario (211 | گروه الف)
9. University of Calgary (233 | گروه الف)
10. Queen’s University at Kingston (239 | گروه الف)

هزینه تحصیل در کانادا

در این بخش، هزینه تحصیل در کانادا را که شامل شهریه دانشگاه‌ها و هزینه زندگی دانشجویی است، بررسی می‌کنیم:

شهریه دانشگاه‌های کانادا

شهریه دانشگاه‌های کانادا عموماً پایین‌تر از دیگر کشورهای مطرح انگلیسی‌زبان (آمریکا، انگلیس و استرالیا) است؛ شهریه دانشگاه‌های کانادا به عوامل مختلفی بستگی دارد: دانشگاه محل تحصیل، رشته و مقطع تحصیلی و بومی یا بین‌المللی بودن دانشجو. شهریه دانشگاه‌ها در کانادا برای دانشجویان کانادایی بسیار کمتر از دانشجویان بین‌المللی است. در ادامه به شهریه دانشگاه‌های کانادا برای دانشجویان بین‌المللی در مقاطع تحصیلی مختلف می‌پردازیم:

شهریه دانشگاه‌‌های کانادا در مقطع کارشناسی

در سال تحصیلی ۲۰۲۰-۲۰۱۹ شهریه دانشگاه‌‌های کانادا برای دانشجویان بین‌المللی در مقطع کارشناسی به‌طور متوسط تقریباً ۲۹,۷۰۰ دلار کانادا در سال است. دوره‌های هنر و علوم انسانی کم‌هزینه‌تر هستند و رشته‌های مهندسی و پزشکی هزینه بالاتری دارند (به‌طور متوسط حدود ۳۳ هزار دلار کانادا در سال). شهریه دوره‌های کسب و کار و مدیریت از متوسط پایین‌تر و حدود ۲۶,۷۰۰ هزار دلار کانادا هستند.

شهریه دانشگاه‌های کانادا در مقطع کارشناسی ارشد و دکتری

شهریه دانشگاه‌ها در مقطع کارشناسی ارشد و دکتری عموماً کمتر از مقطع کارشناسی است و باز هم به دوره مورد نظر بستگی دارد. متوسط شهریه در مقطع کارشناسی ارشد و دکتری در سال ۲۰۲۰-۲۰۱۹ حدود ۱۷,۷۰۰ دلار کانادا است. مانند سایر کشورها، در کانادا نیز دوره‌های مدیریت ارشد اجرایی (EMBA) بیشترین شهریه را دارند؛ به طور متوسط حدود ۶۷ هزار دلار کانادا. شهریه دوره‌های معمولی MBA در این سال تحصیلی به‌طور متوسط حدود ۳۹ هزار دلار کانادا است.

هزینه زندگی دانشجویی در کانادا

هزینه‌های زندگی در کانادا بسیار به محل زندگی بستگی دارد و شهرهای بزرگ عموماً گران‌تر هستند. دانشگاه مونترال هزینه زندگی دانشجویی (مجموع هزینه‌های مربوط به مسکن، غذا، کتاب‌ها و دیگر منابع آموزشی، تلفن و هزینه‌های متفرقه) را حدود ۱۵۰۰۰ دلار کانادا در سال و دانشگاه بریتیش کلمبیا، واقع در شهر ونکوور (یکی از دو شهر گران کانادا برای زندگی)، هزینه‌های زندگی را حدود ۱۵۵۰۰ دلار کانادا تخمین زده‌اند. البته این اعداد برای سبک زندگی کانادایی ارائه شده‌اند و می‌توان آنها را دست بالا در نظر گرفت.

هزینه مسکن دانشجویی

هزینه چهار نوع اصلی اسکان دانشجویی، یعنی زندگی با خانواده‌های میزبان (Host Family یا Homestay)، خوابگاه (university accommodation)، آپارتمان خصوصی (private accommodation) و آپارتمان خصوصی اشتراکی (Private shared accommodation) با یکدیگر بسیار متفاوتند.

هزینه آپارتمان‌های خصوصی اشتراکی همراه با هزینه قبوض حدود ۸ هزار دلار کانادا در سال است. هزینه خوابگاه‌ها اغلب کمتر است و برای یک سال در حدود ۷۵۰۰-۳۰۰۰ دلار کانادا برآورد شده است.

هزینه خوراک

دانشجویان باید مبلغی حدود ۳۰۰ دلار در ماه (۳۶۰۰ دلار در سال) را برای خرید مواد غذایی در نظر بگیرند. البته قیمت مواد غذایی نیز شهر به شهر تفاوت دارد.

هزینه رفت‌وآمد

هزینه بلیط تک‌سفره وسایل حمل و نقل عمومی در کانادا به‌طور میانگین حدود ۳ دلار است. بلیط یک‌ماهه نیز در کانادا حدود ۹۵ دلار هزینه دارد.

هزینه کتاب و وسایل آموزشی

هر دانشجوی بین‌ا‌لمللی، به طور متوسط هزینه‌ای معادل ۱۰۰۰ تا ۲۰۰۰ دلار کانادا در سال را صرف خرید کتاب و دیگر وسایل کمک‌درسی می‌کند. البته در صورت استفاده از کتاب‌های موجود در کتابخانه دانشگاه و یا خواندن کتاب‌های الکترونیکی، تا حد زیادی از این هزینه کاسته می‌شود.

شرایط تحصیل در کانادا

اکثر دوره‌های تحصیلی در کانادا به زبان انگلیسی و برخی نیز به زبان فرانسوی ارائه می‌شوند. در ادامه شرایط تحصیل در هریک از مقاطع تحصیلی در کانادا را ارائه می‌دهیم:

تحصیل در کالج‌های کانادا

طول دوره تحصیل در کالج‌های کانادا معمولاً ۸ ماه تا ۲ سال است و به نوع دوره و کالج مورد نظر بستگی دارد. البته برخی کالج‌ها مدرک کارشناسی نیز ارائه می‌دهند که گذراندن این دوره‌ها ۴-۳ سال زمان می‌برد.

مدارک لازم برای پذیرش در کالج‌های کانادا:

• ترجمه ریزنمرات دوره دبیرستان (و پیش‌دانشگاهی)*
• ترجمه مدرک دیپلم (و پیش‌دانشگاهی) *
• رزومه تحصیلی (CV)
• مدرک زبان (در صورت نیاز)

* اگر دارای مدرک کارشناسی یا کارشناسی ارشد هستید، می‌توانید با ارائه مدرک و ریزنمرات آخرین مقطع تحصیلی برای پذیرش اقدام کنید.

تحصیل در کانادا در مقطع کارشناسی

دوره کارشناسی در کشور کانادا به‌طور متوسط ۴ سال به طول می‌انجامد. شروع تحصیل در مقطع کارشناسی در دانشگاه‌های کانادا، اغلب ترم پاییز (ماه سپتامبر) است. البته برخی دانشگاه‌ها برای ترم زمستان (ماه ژانویه) نیز دانشجو می‌پذیرند.

مدارک لازم برای پذیرش در مقطع کارشناسی در کانادا:

• ترجمه ریزنمرات دوره دبیرستان (و پیش‌دانشگاهی)
• ترجمه مدرک دیپلم (و پیش‌دانشگاهی)
• رزومه تحصیلی (CV)
• مدرک زبان

تحصیل در کانادا در مقطع کارشناسی ارشد

دوره کارشناسی ارشد در دانشگاه‌های کانادا ۱ تا ۲ سال به طول می‌انجامد که ممکن است دوره کارآموزی به این زمان افزوده شود. دوره کارشناسی ارشد علاوه بر کنفرانس و کلاس شامل مواردی مانند کار گروهی، پروژه و… است. همچنین در بیشتر دوره‌های کارشناسی ارشد ارائه پایان‌نامه الزامی است. شروع سال تحصیلی در بیشتر دانشگاه‌های کانادا ماه سپتامبر است اما بعضی از دانشگاه‌های این کشور، در چند مقطع زمانی برای دوره‌های کارشناسی ارشد دانشجو می‌پذیرند.

مدارک کارشناسی ارشد در کانادا به‌طور کلی به دو دسته زیر تقسیم می‌شوند:

• MA یا کارشناسی ارشد در رشته‌های علوم انسانی و هنر (Master of Arts): این مدرک ویژه افرادی است که در رشته‌های حوزه علوم انسانی و علوم اجتماعی تحصیل کرده‌اند. مانند تاریخ، زبان‌شناسی، سیاست و… .
• MSc یا کارشناسی ارشد در رشته‌های علوم و مهندسی (Master of Science): این مدرک مربوط به رشته‌هایی است که تمرکز اصلی آنها بر موضوعات منطقی است که احساسات انسانی در آن دخیل نیستند. مانند ریاضیات، مهندسی، پزشکی، تکنولوژی و فناوری و… .

در برخی رشته‌ها، مدارک کارشناسی ارشد تخصصی نیز ارائه می‌شود:

• MFA یا کارشناسی ارشد هنرهای زیبا (Master of fine Arts)
• MEng یا کارشناسی ارشد در مهندسی (بدون پایان‌نامه) (Master of Engineering)
• MBA یا کارشناسی ارشد در مدیریت کسب و کار (Master of Business Administration)

مدارک لازم برای پذیرش در مقطع کارشناسی ارشد در کانادا:

• ترجمه ریزنمرات دوره دبیرستان (و پیش‌دانشگاهی) و کارشناسی
• ترجمه مدرک دیپلم (و پیش‌دانشگاهی) و کارشناسی
• انگیزه‌نامه تحصیلی (SOP)
• توصیه‌نامه تحصیلی (در صورت لزوم)
• رزومه تحصیلی (CV)
• مدرک زبان

برای برخی از رشته‌ها مانند معماری، موسیقی و… ارائه مدارکی مانند پورتفولیو ضروری است.

تحصیل در کانادا در مقطع دکتری

شروع تحصیل در مقطع دکتری در دانشگاه‌های کانادا، معمولاً ترم سپتامبر و ژانویه است. طول دوره دکتری بستگی به موضوع تحقیق دارد اما به‌طور متوسط ۳ تا ۵ سال زمان می‌برد.

مدارک لازم برای پذیرش در مقطع دکتری در کانادا:

• ترجمه ریزنمرات دوره دبیرستان (و پیش‌دانشگاهی)، کارشناسی و کارشناسی ارشد
• ترجمه مدرک دیپلم (و پیش‌دانشگاهی)، کارشناسی و کارشناسی ارشد
• ارائه مقالات چاپ شده (در صورت وجود)
• انگیزه‌نامه تحصیلی (SOP)
• توصیه‌نامه تحصیلی (Recommendation Letter)
• رزومه تحصیلی (CV)
• پروپوزال (در صورت لزوم)
• مدرک زبان
• مدرک GMAT یا GRE (در صورت لزوم)

کمک‌هزینه­‌های تحصیلی در کانادا

با توجه به اهمیت موضوع آموزش و پژوهش در کانادا، دولت، دانشگاه­ها و بخش خصوصی هر سال کمک‌هزینه­‌های تحصیلی مختلفی را به دانشجویان با استعداد بین‌المللی در مقاطع تحصیلی مختلف ارائه می‌دهند. ارزش این کمک‌هزینه‌ها ۱۰ تا ۵۰ هزار دلار کانادا در سال است. رقابت زیادی در میان دانشجویان سراسر جهان برای دریافت کمک‌هزینه تحصیلی وجود دارد که موارد زیر به دانشجویان برای دریافت آن کمک خواهند کرد:

• معدل بالا در مقاطع تحصیلی پیشین
• داشتن مقالات چاپ شده در مجلات معتبر
• مدرک زبان با نمره بالا
• ارائه مقاله و شرکت در کنفرانس‌های بین‌المللی
• توصیه‌نامه‌های تحصیلی از اساتید معتبر
• توصیه‌نامه از اساتید کانادایی
• ارائه پروپوزال قوی

دانشجویان تحصیلات تکمیلی همچنین می‌توانند به عنوان دستیار تدریس (teacher assistant) و یا دستیار پژوهشی(research assistant)  مشغول به کار شوند و حقوق دریافت کنند.

ویزای تحصیلی کانادا

برای تحصیل در کانادا، پس از اخذ پذیرش از دانشگاه یا کالج، باید ویزای تحصیلی یا دانشجویی کانادا را دریافت کرد. برای درخواست ویزای دانشجویی کانادا، ارائه بخشی از مدارک اجباری و بخش دیگر اختیاری است. البته برای ایرانیان، ارائه مدارک اختیاری (علی‌رغم اختیاری بودن) بسیار توصیه می‌شود. بوده‌اند افرادی که بدون ارائه مدارک اختیاری مثل اسناد وابستگی به ایران (اسناد تای یا tie) و حساب بانکی و تنها با ارائه نامه فاند و نیز بدون ارائه سایر مدارک موجود در Letter of Explanation مثل استادی پلن (Study Plan)، موفق به دریافت ویزا شده‌اند؛ ولی تعداد این افراد بسیار کم بوده است. به نظر می‌رسد با توجه به شرایط سیاسی و اقتصادی و تمایل زیاد ایرانیان به مهاجرت، ارائه این مدارک اختیاری، تبدیل به موضوعی حیاتی شده است.

مدارک لازم برای ویزای دانشجویی کانادا

پیشنهاد می‌شود تا جای ممکن برای بالا بردن شانس دریافت ویزای تحصیلی همه مدارک زیر را ارائه دهید:

• فرم IMM1294E : فرم درخواست استادی پرمیت کانادا (اجازه تحصیل در کانادا)*
• نامه پذیرش دانشگاه
• تصویر ویزاها و مهرهای پاسپورت فعلی و قبلی (در صورت وجود)
• نامه بورسیه یا فاند یا هر نوع کمک مالی (در صورت وجود)
• گواهی حساب بانکی (تمکن مالی برای ویزای تحصیلی کانادا) متقاضی یا پشتیبان او
• فیش حقوقی، بیمه، حکم کارگزینی، جواز کسب، اجاره‌نامه، مدرک سرمایه‌گذاری و یا هر نوع مدرکی دال بر درآمد جاری متقاضی یا پشتیبان مالی همراه با ترجمه آن
• عکس دیجیتال با مشخصات مورد نیاز CIC
• فرم IMM5645E : فرم اطلاعات خانوادگی (Additional Family Information)
• فرم IMM5257b_1 : فرم درخواست اقامت موقت کانادا (Temporary Residence)
• مدرک CAQ برای متقاضیان تحصیل در استان کبک**
• کاور لتر (Cover Letter) (در صورت نیاز)
• برنامه تحصیلی یا استادی پلن (Study Plan)
• شناسنامه و ترجمه آن (کارت ملی و ترجمه آن لازم نیست)
• رزومه تحصیلی (CV)
• مدارک فارغ‌التحصیلی، ریزنمرات و ترجمه آنها (در صورت در اختیار نداشتن دانشنامه، مدرکی به انگلیسی یا فرانسه که فارغ‌التحصیلی شما را نشان دهد)
• گواهی عدم سوء پیشینه و ترجمه آن
• مدرک زبان انگلیسی (تافل، آیلتس یا GRE) یا فرانسوی
• اسناد ملکی متقاضی یا پشتیبان مالی (در صورت امکان)
• گواهی تعهدات محضری پشتیبان مالی و ترجمه آن (در صورت امکان)
• نامه سابقه کار به انگلیسی یا ترجمه گواهی سابقه کار فارسی یا مدارک رسمی خوداشتغالی (در صورت امکان)
• نامه پیشنهاد کار بعد از تحصیل (به زبان انگلیسی یا فرانسوی) یا ترجمه گواهی پیشنهاد کار فارسی (در صورت امکان)
• سایر مدارک وابستگی جهت ارائه به عنوان تای (در صورت امکان) مانند گواهی دوره‌های آموزشی و یا کارهای داوطلبانه، گواهی پزشکی وضعیت جسمانی والدین (در صورت بیماری) و…

* استادی پرمیت کانادا اجازه تحصیل دانشجویان در این کشور است که درخواست آن هم‌زمان با ویزا در سایت سفارت (اداره مهاجرت و شهروندی کانادا) ثبت می‌شود و دانشجو پس از دریافت ویزا و در زمان ورود به کانادا آن را دریافت می‌کند.

** مدرک CAQ در واقع اجازه تحصیل در استان کبک (چیزی مشابه اجازه تحصیل در کانادا) است و متقاضیان تحصیل در استان کبک باید علاوه بر استادی پرمیت کانادا، گواهی CAQ را نیز به سفارت کانادا ارائه دهند.

زندگی دانشجویی در کانادا

بیمه درمانی

تمام دانشجویان بین‌المللی در کانادا باید بیمه درمانی داشته باشند. پوشش بیمه برای دانشجویان بین‌المللی در استان‌های مختلف متفاوت است. در برخی استان‌ها که دانشجویان بین‌المللی تحت پوشش برنامه‌های بیمه درمانی استانی قرار نمی‌گیرند، دانشجویان باید از بیمه‌های درمانی خصوصی استفاده کنند.

کار دانشجویی در کانادا

دانشجویان اجازه دارند حین تحصیل در کانادا، در طول ترم‌های تحصیلی تا ۲۰ ساعت در هفته و در تعطیلات به‌طور تمام‌وقت کار کنند و برای این منظور به اجازه کار (work permit) نیازی ندارند. انجام کار دانشجویی ضمن کمک به دانشجویان برای تأمین نیازهای مالی، فرصت برقراری ارتباط و یادگیری فرهنگ مردم و اصول کار در کانادا را به دانشجویان می‌دهد. تجربیاتی که در این مدت به دست می‌آورید، به شما برای پیدا کردن کار پس از فارغ‌التحصیلی نیز کمک خواهد کرد.

طبق قانون، دانشجویان بین‌المللی که اجازه تحصیل (study permit) دارند و در یک مؤسسه آموزشی مورد تأیید (Designated Learning Institution یا DLI) تحصیل می‌کنند، می‌توانند بدون داشتن اجازه کار (work permit) در دانشگاه (یا کالج) یا بیرون از دانشگاه کار کنند. کار بیرون از دانشگاه شامل هر موقعیت شغلی و برای هر کارفرمایی می‌شود. کار درون دانشگاه شامل کار برای دانشگاه (یا کالج)، همکاری با اساتید (به عنوان دستیار تدریس یا دستیار پژوهشی)، کار برای یک سازمان دانشجویی یا برای یک واحد خدماتی (مانند باشگاه یا رستوران) و خوداشتغالی می‌شود.

اقامت پس از تحصیل در کانادا

همانطور که گفته شد، دانشجویان پس از فارغ‌التحصیلی، اجازه کار (post-graduation work permit) دریافت می‌کنند. متقاضیان تا ۱۸۰ روز پس از دریافت نمرات نهایی خود می‌توانند برای اجازه کار درخواست دهند. شرایط اصلی دریافت اجازه کار پس از فارغ‌التحصیلی عبارتند از:

• مؤسسه آموزشی باید مورد تأیید (designated learning institution) باشد.
• طول دوره باید حداقل ۸ ماه باشد.
• در پایان دوره مدرکی (Degree، Diploma یا Certificate) به دانشجو اعطا شود.
• تحصیل دانشجو در همه ترم‌های تحصیلی تمام‌وقت بوده باشد (البته این شامل ترم آخر نمی‌شود).

این اجازه کار به طول مدت تحصیل (و حداکثر تا ۳ سال) اعتبار دارد و طی این مدت اجازه انجام هرنوع کاری به متقاضی داده می‌شود. پس از پیدا کردن کار مناسب می‌توان از طریق برنامه‌های مهاجرتی کانادا برای دریافت اقامت دائم این کشور اقدام کرد.

البته (در برخی از استان‌های کانادا) حتی پیش از پیدا کردن کار نیز امکان دریافت اقامت دائم وجود دارد.

اقامت دائم کانادا

به‌طور کلی می‌توان گفت دولت کانادا به جذب دانشجویان بین‌المللی و اعطای اقامت دائم به افرادی که تحصیلات عالی، سطح بالایی از دانش زبان انگلیسی یا فرانسوی و توانایی انطباق با سبک زندگی کانادایی را دارند، مشتاق است. دانشجویانی که از یک دوره تحصیلی بالای ۲ سال فارغ‌التحصیل می‌شوند، می‌توانند برای اقامت دائم کانادا درخواست دهند. مسیرهای مختلفی برای دریافت اقامت دائم کانادا وجود دارد؛ ازجمله کلاس تجربه کانادایی (Canadian Experience Class یا CEC)، برنامه داوطلب استانی (Provincial Nominee Program) و برنامه نیروی کار ماهر فدرال (Federal Skilled Worker Program). شرایط مربوط به هریک از این مسیرها متفاوت است؛ پس باید پیش از اقدام برای هریک از این برنامه‌ها، اطلاعات کافی درباره آن به دست آورد.

Express Entry

گام نخست برای دریافت اقامت دائم کانادا تکمیل پروفایل Express Entry در سایت دولت کانادا است. این درخواست ارزیابی می‌شود و یک امتیاز و رتبه بر مبنای سیستم جامع رتبه‌بندی (Comprehensive Ranking System) برای متقاضی لحاظ می‌شود. اگر متقاضی امتیاز/رتبه لازم را کسب کند، از او جهت درخواست برای اقامت دائم کانادا دعوت می‌شود.

سیستم جامع رتبه‌بندی، مهارت‌ها و تجربه، سطح زبان و تحصیلات، تجربه کار در کانادا، داشتن پیشنهاد کاری مورد تأیید، اقامت اعضای خانواده در کانادا و شرکت در برنامه داوطلب استانی امتیاز متقاضی را تعیین می‌کنند. توانایی صحبت به زبان فرانسوی نیز امتیاز مهمی محسوب می‌شود.

کلاس تجربه کانادایی (Canadian Experience Class)

این برنامه برای دانشجویان بین‌المللی است که در یک دوره تمام‌وقت حداقل دو ساله در یک مؤسسه آموزش عالی مورد تأیید تحصیل کرده و مدرک خود را دریافت کرده‌اند. متقاضی همچنین باید حداقل به یک سال به‌طور تمام‌وقت در یک موقعیت شغلی مورد تأیید کار کرده باشد. سابقه کار مورد نیاز باید پس از فارغ‌التحصیلی کسب شده باشد و دوره کارآموزی در این برنامه به عنوان تجربه کاری پذیرفته نمی‌شود.

برنامه داوطلب استانی (Provincial Nomination Program)

برخی از استان‌ها مانند مانیتوبا، اونتاریو، آلبرتا، نیوفاندلند، نوا اسکوشیا، بریتیش کلمبیا، ساسکاچوان و جزیره پرینس ادوارد، برنامه‌های اقامتی برای فارغ‌التحصیان مؤسسات آموزش عالی آن استان دارند. این برنامه به‌دلیل سرعت بالای نتیجه‌گیری آن، محبوبیت زیادی در میان دانشجویان بین‌المللی دارد.

شرایط دریافت اقامت دائم از این مسیر در استان‌های مختلف کانادا متفاوت است؛ بنابراین باید پیش از درخواست اقامت به این روش، شرایط استان مورد نظر را بررسی کرد. برای مثال در برخی از استان‌ها داشتن پیشنهاد کاری لازم است.

برنامه فدرال نیروی کار ماهر (Federal Skilled Worker Program)

دریافت اقامت دائم کانادا از طریق این برنامه نیز شرایطی دارد. نخست اینکه سابقه کار باید در زمینه‌های مشخصی باشد. تجربه کاری همچنین باید در زمینه شغلی که متقاضی در فرم درخواست مهاجرت ثبت کرده، باشد. سابقه کاری مورد نظر باید پیوسته و حداقل به مدت یک سال باشد.

متقاضی همچنین باید در آزمون زبان خاصی (Canadian Language Benchmark) شرکت و حداقل نمره لازم را کسب کنند. داشتن پیشنهاد کاری نیز کمک بسیاری به متقاضی خواهد کرد.

اگر متقاضی در زمان ثبت درخواست، پیشنهاد کاری نداشته باشد، باید بتواند نشان دهد که توانایی تأمین نیازهای مالی خود (و خانواده همراه) را دارد.

شرایط زندگی در کانادا

طبق گزارش usnews، در سال ۲۰۱۹ مانند سال گذشته، کانادا رتبه نخست کیفیت زندگی را در میان تمام کشورهای جهان دارد. فاکتورهایی که در این رتبه‌بندی لحاظ شده، عبارتند از دسترسی به غذا و مسکن، کیفیت آموزش و مراقبت‌های بهداشت و درمان، موقعیت‌های شغلی، امنیت شغلی، پایداری سیاسی، آزادی‌های فردی، شرایط زیست‌محیطی و… هستند.

بهداشت و درمان در کانادا

پس از دریافت اقامت دائم یا شهروندی کانادا، می‌توان برای بیمه درمان عمومی درخواست کرد. با داشتن این بیمه برای اکثر خدمات درمانی نیازی به پرداخت هزینه نخواهید داشت. در واقع هزینه سیستم درمانی یونیورسال (universal) کانادا از مبلغ مالیات پرداخت می‌شود. با ارائه کارت کارت بیمه درمانی به بیمارستان یا کلینیک، می‌توانید از خدمات درمانی عمومی استفاده کنید. هر استان یا ناحیه برنامه بیمه درمانی ویژه خود را دارد و هر برنامه موارد مشخص از هزینه‌های درمان را پوشش می‌دهد.

سیستم مالیاتی کانادا

مالیات بر درآمد بخش بزرگی از بودجه دولت مرکزی کانادا و دولت‌های استانی این کشور را تأمین می‌کند. در سیستم مالیاتی کانادا، نرخ مالیات به‌صورت تصاعدی اعمال می‌شود و با افزایش درآمد، درصد مالیات نیز افزایش می‌یابد. همچنین درصد مالیات بر درآمد در استان‌های مختلف کانادا متفاوت است. در نتیجه درصد مالیات بسته به محل سکونت و میزان درآمد بسیار متغیر (از ۴% تا ۵۶%) است.

حداقل و متوسط حقوق در کانادا

به‌طور کلی مهاجرت به استان کبک کانادا روش‌های ویژه خود را دارد. کلاس تجربه کبک، برنامه‌ای است برای دانشجویانی که تحصیلات خود را در کبک به پایان رسانده و قصد اقامت در این استان را دارند. البته متقاضیان باید حائز شرایطی باشند. دانشجو باید یک دوره حرفه‌ای (Vocational)، کالج CEGEP، کارشناسی، کارشناسی ارشد یا دکتری را در یک مؤسسه آموزش عالی در کبک به پایان رسانده و توانایی مکالمه به زبان فرانسوی را داشته باشد. برای اقدام از طریق این برنامه نیازی به داشتن سابقه کار نیست.

طبق قانون اساسی کانادا، مسئولیت تعیین و اجرای قوانین کار از جمله حداقل حقوق بر عهده استان‌ها و نواحی است. برخی از استان‌ها امکان پرداخت حقوقی کمتر به افراد بدون تجربه و برای مشاغلی که از مشتری انعام دریافت می‌کنند را به کارفرمایان می‌دهند. با در نظر گرفتن ۴۰ ساعت کار در هفته و ۵۲ هفته کاری در سال، حقوق سالانه فردی که حداقل حقوق را در کانادا دریافت می‌کند بین ۲۳,۰۰۵ دلار (در ساسکاچوان) و ۳۱,۲۰۰ (آلبرتا) دلار است.

در جدول زیر حداقل حقوق (برای یک ساعت کار) در هریک از استان‌ها و نواحی کانادا را برای سال ۲۰۱۹ مشاهده می‌کنید:

نام استان / ناحیه	حداقل حقوق (دلار کانادا برای هر ساعت کار)
ALBERTA	۱۵٫۰۰
BRITISH COLUMBIA	۱۳٫۸۵
MANITOBA	۱۱٫۶۵
NEW BRUNSWICK	۱۱٫۵۰
NEWFOUNDLAND AND LABRADOR	۱۱٫۴۰
NORTHWEST TERRITORIES	۱۱٫۴۶
NOVA SCOTIA	۱۱٫۵۵
NUNAVUT	۱۳٫۰۰
ONTARIO	۱۴٫۰۰
PRINCE EDWARD ISLAND	۱۲٫۲۵
QUEBEC	۱۲٫۵۰
SASKATCHEWAN	۱۱٫۳۲
YUKON	۱۲٫۷۱

متوسط حقوق در کانادا نیز تقریباً ۳۵ دلار در ساعت، ۶,۰۸۸ دلار در ماه یا ۷۳,۰۵۶ دلار در سال گزارش شده است.

هزینه زندگی در کانادا

هزینه مسکن

در جداول زیر می‌توانید متوسط هزینه اجاره و خرید مسکن در کانادا را مشاهده کنید:

اجاره مسکن

نوع آپارتمان	متوسط اجاره ماهانه
یک‌خوابه (در مرکز شهر)	۱۲۶۶ دلار
یک‌خوابه (خارج از مرکز شهر)	۱۰۳۱ دلار
سه‌خوابه (در مرکز شهر)	۲۰۳۲ دلار
سه‌خوابه (خارج از مرکز شهر)	۱۶۵۷ دلار

خرید مسکن

محل آپارتمان	هزینه خرید آپارتمان (به‌ازای هر متر مربع)
در مرکز شهر	۶۱۲۴ دلار
خارج از مرکز شهر	۳۹۶۰ دلار

هزینه خدمات شهری

در جدول زیر متوسط هزینه قبوض آپارتمان و اینترنت در کانادا را مشاهده می‌کنید:

نوع خدمات	متوسط هزینه
خدمات پایه (آب، برق، گاز، زباله و…) برای یک آپارتمان ۸۵ متری	۱۴۷ دلار در ماه
یک دقیقه اینترنت موبایل (بدون خرید بسته یا تخفیف)	۰/۳۵ دلار
اینترنت کابلی/ADSL نامحدود (۶۰ MBPS یا بیشتر)	۷۴ دلار در ماه

هزینه خرید اقلام مصرفی

در جدول زیر می‌توانید متوسط هزینه خرید برخی اقلام مصرفی در کانادا را مشاهده کنید:

کالا (مقدار)	متوسط قیمت	کالا (مقدار)	متوسط قیمت
شیر (یک لیتر)	۲/۳۴ دلار	موز (۱ کیلوگرم)	۱/۶۸ دلار
نان تازه (۵۰۰ گرم)	۲/۸۶ دلار	پرتقال (۱ کیلوگرم)	۳/۹۳ دلار
برنج (۱ کیلوگرم)	۴/۰۵ دلار	گوجه فرنگی (۱ کیلوگرم)	۳/۹۰ دلار
تخم مرغ (۱۲ عدد)	۳/۳۱ دلار	سیب زمینی (۱ کیلوگرم)	۲/۲۷ دلار
پنیر محلی (۱ کیلوگرم)	۱۲/۵۷ دلار	پیاز (۱ کیلوگرم)	۲/۶۰ دلار
سینه مرغ (بدون پوست و استخوان) (۱ کیلوگرم)	۱۳/۰۷ دلار	کاهو (۱ عدد)	۲/۴۴ دلار
گوشت ران گاو (۱ کیلوگرم)	۱۴/۶۶ دلار	آب (بطری ۱/۵ لیتری)	۲/۲۶ دلار
سیب (۱ کیلوگرم)	۳/۹۳ دلار

هزینه رفت‌وآمد

در جدول زیر می‌توانید متوسط هزینه رفت‌وآمد با وسایل نقلیه عمومی و تاکسی در کانادا را مشاهده کنید:

نوع وسیله	هزینه
حمل و نقل عمومی	بلیط یک‌طرفه (درون‌شهری)	۳/۰۵ دلار
بلیط یک‌ماهه	۹۵ دلار
تاکسی	ورودی	۳/۷۵ دلار
هر یک کیلومتر	۱/۸۸ دلار

در حال حاضر قیمت یک لیتر بنزین در کانادا حدود ۱/۲۵ دلار است.

 

اگر علاقمند به تحصیل در دانشگاه های کانادا هستید، فرم ارزیابی تحصیلی در ۶۰ ثانیه اولین قدم جهت تصمیم به مهاجرت تحصیلی به کانادا می باشد.